H «ευγνωμοσύνη» αναφέρεται στην εκτίμηση που νιώθουμε για εκείνες τις θετικές πτυχές της ζωής μας. Σε περιόδους κρίσης αλλά και προσπαθώντας να προσαρμοστούμε στις απαιτήσεις της καθημερινότητας που τρέχει με ιλιγγιώδεις ταχύτητες, συνήθως αγνοούμε πόσο σημαντικό και ευεργετικό είναι για την ψυχική μας υγεία το να κάνουμε μία παύση. Μία παύση που συνοδεύεται από άνευ κριτικής παρατήρηση του εαυτού μας, των ανθρώπων που είναι στη ζωή μας, των όσων έχουμε στο παρόν απλόχερα ή έχουμε κοπιάσει για αυτά, στιγμών ευτυχίας, ξενοιασιάς και σύνδεσης, της φύσης και κάθε ψήγματος ομορφιάς γύρω μας που μέχρι τώρα περνούσαν απαρατήρητα. Η συνειδητοποίηση του πόσο αυτονόητα δεν είναι όλα αυτά, μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία για την καλλιέργεια της ευγνωμοσύνης
που στην πραγματικότητα είναι μία στάση απέναντι στη ζωή και σε όσα συμβαίνουν.

Γιατί όμως είναι σημαντικό να την εντάξουμε στη ζωή μας;

Η ευγνωμοσύνη συνδέεται σύμφωνα με τα αποτελέσματα πολλών ερευνών με οφέλη τόσο σε ατομικό όσο και σε διαπροσωπικό επίπεδο. Έχει βρεθεί ότι αυξάνει το αίσθημα ικανοποίησης από τη ζωή, την ψυχική ανθεκτικότητα, συμβάλλει στην πιο αποτελεσματική διαχείριση των στρεσογόνων καταστάσεων, ενισχύει το αίσθημα αισιοδοξίας και προάγει γενικότερα την ευημερία του ατόμου. Σε κοινωνικό επίπεδο, η έκφραση ευγνωμοσύνης καλλιεργεί το έδαφος για την δημιουργία και τη διατήρηση των διαπροσωπικών σχέσεων, βελτιώνει το αίσθημα του ανήκειν και κινητοποιεί τα άτομα ώστε να επενδύσουν περισσότερο σε αυτές. Οφέλη έχουν διαπιστωθεί και σε επίπεδο σωματικής υγείας καθώς η οι θετικές επιδράσεις στη διάθεση και την συναισθηματική ρύθμιση συνδέονται άρρηκτα με την ποιότητα του ύπνου, την καρδιαγγειακή λειτουργία κ.ά.

Πώς θα μπορούσα να εξασκηθώ;

Στο σημείο αυτό η λέξη κλειδί είναι η «εξάσκηση». Όπως ως παιδιά χρειάστηκε να κάνουμε πρακτική συστηματικά προκειμένου να μάθουμε για παράδειγμα ποδήλατο ή κολύμπι, έτσι και σε ό,τι αφορά την ευγνωμοσύνη, είναι σημαντικό να επιλέξει κανείς συνειδητά να υιοθετήσει μικρές συνήθειες με τις οποίες θα την καλλιεργήσει. Η τήρηση ενός ημερολογίου ευγνωμοσύνης στο οποίο μπορεί κανείς να καταγράφει στο τέλος κάθε ημέρας όλα εκείνα για τα οποία αισθάνεται ευγνώμων (υγεία, άνθρωποι στη ζωή του κ.α) ακόμη και τα πιο «μικρά» και καθημερινά όπως η απόλαυση ενός ζεστού καφέ, μία ηλιόλουστη μέρα, η ευγένεια ενός υπαλλήλου στο κατάστημα που επισκέφθηκε κ.ά), αποτελεί μία αρκετά διαδεδομένη και αποτελεσματική τεχνική. Η συγγραφή μίας επιστολής στην οποία αποτυπώνονται οι σκέψεις, τα συναισθήματα και εκφράζεται η εκτίμηση προς έναν σημαντικό για εμάς άνθρωπο και για όλα όσα μας έχει προσφέρει είτε επιλέξουμε να του την παραδώσουμε είτε όχι, είναι ακόμη ένας τρόπος καλλιέργειας της ευγνωμοσύνης. Επιπλέον, καθημερινές
συμπεριφορικές εκδηλώσεις ευγένειας όπως το να πούμε «ευχαριστώ» σε έναν άνθρωπο που μας συμπεριφέρθηκε όμορφα, είναι εξίσου σημαντικές για την ευημερία μας.

Πρωτίστως όμως, χρειάζεται να είμαστε ευγνώμονες απέναντι στον ίδιο μας τον εαυτό, για όσα έχει καταφέρει αλλά και για όσα δεν κατάφερε. Για όσες δυσκολίες και αντιξοότητες κλήθηκε να διαχειριστεί για να φτάσει στο σημείο που βρίσκεται σήμερα. Ας τον κρατήσουμε σφιχτά αγκαλιά.

Κάθε εμπειρία όσο επίπονη και αν είναι, μας αφήνει ένα αποτύπωμα. Ένα αποτύπωμα που βρίσκεται εκεί για να μας υπενθυμίζει πως οι στιγμές που πιστεύαμε πως δεν θα τα καταφέρουμε, μας έδωσαν τα πιο πολύτιμα μαθήματα και αξίζει να είμαστε ευγνώμονες για αυτά.

Βιβλιογραφία

Bono, G., & Sender, J. T. (2018). How gratitude connects humans to the best in themselves and in others. Research in Human Development, 15(3-4), 224-237.

Emmons, R. A., & Stern, R. (2013). Gratitude as a psychotherapeutic intervention. Journal of clinical psychology, 69(8), 846-855

Επιμέλεια κειμένου:
Φρόσω Φωτεινάκη
Συμβουλευτική Ψυχολόγος, M.Sc.
Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια

Συγγραφή άρθρου:
Κασσιανή Μουσά – Ψυχολόγος (MSc)
Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεύτρια (Εκπ.)

ΠΗΓΗ: efrosynifotinaki.gr