Τελειοθηρία: Σύμμαχος ή εχθρός της ευτυχίας;
8 Μαρτίου 2024
Δυσκολεύεσαι στον ύπνο σου;
8 Μαρτίου 2024
Oι γρήγοροι ρυθμοί της καθημερινότητας και το πλήθος των υποχρεώσεων τις οποίες καλούμαστε να διαχειριστούμε, συχνά μας κάνουν να ζούμε στον «αυτόματο πιλότο». Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι χάνουμε την επαφή με ό,τι συμβαίνει γύρω μας και τον χώρο καταλαμβάνουν οι αυτοματισμοί και οι συνδεόμενες με τα καθήκοντα συνήθειες. Θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί τι δυσλειτουργικό υπάρχει σε αυτό εφόσον το εκάστοτε άτομο στο τέλος της ημέρας έχει «τσεκάρει» την λίστα με τις επαγγελματικές, οικογενειακές και ακαδημαϊκές του υποχρεώσεις. Ο προβληματισμός που δημιουργείται σε αυτή την περίπτωση έγκειται στο είδος της απάντησης που θα δώσει κανείς όταν του τεθεί το ερώτημα «Φρόντισες τον εαυτό σου σήμερα;».
Με μία πιο προσεκτική ματιά, πολλοί από εμάς θα συνειδητοποιήσουμε ότι υπάρχουν μικρά και άλλοτε μεγαλύτερα διαστήματα, στα οποία η «αυτοφροντίδα» απουσιάζει από την προσωπική μας λίστα. Οι συνέπειες αυτής της απουσίας δεν είναι πάντοτε άμεσα παρατηρήσιμες αλλά πολλές φορές εκδηλώνονται μακροπρόθεσμα, αιφνιδιάζοντας το άτομο που τις βιώνει καθώς δυσκολεύεται να εντοπίσει κάποιον εμφανή λόγο για να εξηγήσει αυτό που του συμβαίνει. Η κόπωση, το άγχος, η πεσμένη διάθεση, η ευερεθιστότητα, η αναβλητικότητα αποτελούν μερικά μόνο παραδείγματα.
Η έννοια της «αυτοφροντίδας» αναφέρεται σε όλες εκείνες τις πρακτικές που ενδυναμώνουν το άτομο ώστε να διατηρήσει την ευημερία του. Αποτελεί έναν όρο «ομπρέλα», ο οποίος περιλαμβάνει μία μεγάλη γκάμα συμπεριφορών αλλά και στάσεων, οι οποίες προάγουν την σωματική αλλά και την ψυχική υγεία. Προτού όμως επιλέξει κανείς συνειδητά να τις εντάξει στην καθημερινότητα του, θα ήταν ωφέλιμο να στρέψει την προσοχή στον εαυτό του, να αναγνωρίσει τις ανάγκες του και να αναλογιστεί με ποιους τρόπους θα μπορούσε κάνοντας μικρές αλλαγές να τις φροντίσει.
Μπορεί πολλές από αυτές τις ανάγκες να είναι κοινές μεταξύ των ανθρώπων, όμως η «λίστα αυτοφροντίδας» είναι σε μεγάλο βαθμό προσωπική υπόθεση. Παρακάτω θα αναφερθούν ενδεικτικά κάποιες πρακτικές, των οποίων η ευεργετική επίδραση στην ψυχοσωματική υγεία, έχει επιβεβαιωθεί ερευνητικά.
- Εξάσκηση στην χαλάρωση
Η χαλάρωση και ο τρόπος που μπορεί να επιτευχθεί, διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Υπάρχουν όμως κάποιες τεχνικές – μέθοδοι που οι αγχολυτικές τους επιδράσεις είναι άμεσες. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η διαφραγματική αναπνοή που με συστηματική εξάσκηση μπορεί να αποτελέσει πολύτιμο εργαλείο στην καθημερινότητα προσφέροντας διαλείμματα ηρεμίας και επιστροφής του «πολυάσχολου» νου μας στο παρόν.
- Φυσική δραστηριότητα
Τα οφέλη της άσκησης είναι πολλαπλά για την θωράκιση της ψυχοσωματικής υγείας. H ένταξη κάποιας ευχάριστης δραστηριότητας στην καθημερινότητα η οποία ενεργοποιεί τον νου και το σώμα (π.χ. πιλάτες, τρέξιμο, περπάτημα, συμμετοχή σε κάποιο άθλημα κ.α), ενισχύει την ευημερία του ατόμου μέσω διάφορων μηχανισμών όπως η βελτίωση της ποιότητας του ύπνου, της διάθεσης, της αυτοεικόνας, των ευκαιριών που δίνονται για κοινωνική αλληλεπίδραση κ.ά.
- Τήρηση ημερολογίου ευγνωμοσύνης
Αυτή η τάση του νου για περιπλάνηση σε σκέψεις που αφορούν το παρελθόν και το μέλλον και η δυσκολία του να παραμείνει προσηλωμένος στο παρόν, συχνά επηρεάζει αρνητικά τη διάθεση. Στο τέλος της ημέρας δεν είναι σπάνιο να εστιάζουμε σε εκείνα τα οποία χρειάζεται να φέρουμε εις πέρας την επόμενη ή να ανατρέχουμε σε γεγονότα και καταστάσεις από το παρελθόν. Τι γίνεται όμως με όλα εκείνα που έχουμε ήδη καταφέρει; H υιοθέτηση μίας στάσης ευγνωμοσύνης για όλα όσα αποτελούν κομμάτι της ζωής μας στο εδώ και τώρα, βελτιώνει τη διάθεση και το αίσθημα ευημερίας συνολικά. Η καταγραφή σε ένα ημερολόγιο στο τέλος της ημέρας όλων εκείνων για τα οποία αισθανόμαστε ευγνώμονες, συμβάλλει στη δημιουργία αισθήματος ικανοποίησης και ανακούφισης, καλλιεργώντας παράλληλα και μία πιο συμπονετική στάση προς τον εαυτό.
- Συνετή χρήση των social media
Μεγάλος αριθμός ερευνών έχει επιβεβαιώσει τις αρνητικές συνέπειες της πολύωρης χρήσης πλατφορμών όπως του Instagram, με την εκδήλωση καταθλιπτικής και αγχώδους συμπτωματολογίας. Ένας βασικός μηχανισμός που εξηγεί αυτή την σχέση είναι η «κοινωνική σύγκριση» που αναφέρεται στην τάση του ατόμου να αξιολογεί τον εαυτό του βάσει συγκρίσεων με τους άλλους. Η έκθεση λοιπόν σε εικόνες που προάγουν μία ζωή αψεγάδιαστη, καθιστά σημαντικό αριθμό ανθρώπων ευάλωτο σε συγκρίσεις που καλλιεργούν την πεποίθηση πως η δική τους ζωή είναι λιγότερο ενδιαφέρουσα και ικανοποιητική. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιούμε τα social media (π.χ. το είδος των λογαριασμών που ακολουθούμε, οι ώρες χρήσης κ.ά) υπόκειται σε μεγάλο βαθμό στον δικό μας έλεγχο. Αυτό σημαίνει πως έχουμε τη δυνατότητα να επιλέξουμε εμείς οι ίδιοι τι είδους χρήση θέλουμε να κάνουμε, θέτοντας σε προτεραιότητα την προστασία της ψυχικής μας υγείας.
- Αναγνώριση – Θέσπιση – Προστασία των προσωπικών μας ορίων
Τα όρια αποτελούν εκείνες τις διαχωριστικές γραμμές, οι οποίες υποδεικνύον αν θα εξακολουθήσουμε ή αν θα σταματήσουμε να ανεχόμαστε την εκάστοτε συμπεριφορά. Η αναγνώριση των προσωπικών ορίων δεν είναι πάντοτε εύκολη υπόθεση και ο δρόμος προς την θέσπιση και τήρηση τους μακροπρόθεσμα, συχνά απαιτητικός και γεμάτος εμπόδια. Όμως η προσωπική οριοθέτηση ενδυναμώνει το άτομο, βελτιώνει την αυτοεκτίμηση του και ενισχύει την ανθεκτικότητα του συμβάλλοντας και στη δημιουργία «υγιών» και ισότιμων σχέσεων με τους γύρω. Είναι «καθήκον» προς τον εαυτό μας και ένα από τα πιο πολύτιμα εργαλεία στην φαρέτρα μας για την διαφύλαξη της ψυχικής μας ακεραιότητας.
Στρέφοντας την προσοχή στις ανάγκες μας, μπορούμε να φροντίσουμε τον εαυτό μας με τρόπο ουσιαστικό και όπως του αξίζει!
Κασσιανή Μουσά
Ψυχολόγος, MSc
Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεύτρια (Εκπ.)
Πηγή : efrosynifotinaki.gr
